“Tijd anders bekeken”: het oog van CNRS-goudmedaillewinnende onderzoeker Gérard Berry

Gezien het onderwerp van het nieuwste boek van computerwetenschapper Gérard Berry, voormalig hoogleraar aan het Collège de France, ondernemer en CNRS-gouden medaillewinnaar, zou het verleidelijk zijn om de lezer uit te nodigen de tijd te nemen om van dit essay over... tijd te genieten.

Niet omdat de afzonderlijke hoofdstukken zo ingewikkeld zijn, maar omdat ze soms zo verschillend zijn dat afwisselend lezen, of zelfs lezen in wanorde, mogelijk is. Het tastbare plezier dat de auteur beleeft aan het met ons delen van wat hij over dit onderwerp leest, en vooral doet, zorgt ervoor dat hij zich in veel facetten ervan interesseert en uiteenlopende vertelvormen hanteert.

Zo zijn twee hoofdstukken geïnspireerd door de patafysica, een onwaarschijnlijke wetenschappelijk-literaire stroming: het eerste speelt met uitdrukkingen rond het woord 'tijd', het tweede behandelt de oplossing van grote vraagstukken in de hedendaagse natuurkunde. Gérard Berry, lid van het Collège de pataphysique , is ook de auteur van een prachtige uitvinding, “déformatique” , waarvan hij de volgende definitie geeft: “Informatica is de wetenschap van de informatie; deformatica is het tegenovergestelde.” De toon is gezet.

Tussen deze twee zal de lezer, al dan niet in de war gebracht, meer verwachte passages aantreffen over het meten van tijd (klokken, waterklokken, kalenders, etc.). Een teken van originaliteit is dat de auteur ook de distributie van tijd bespreekt, met behulp van een reeks technieken (hardware en software) die evenzeer essentieel zijn voor onze samenlevingen, van treinverkeer tot satellietgeolocatie.

Eén hoofdstuk daarentegen is heel rijk en technisch van aard en verrast door de zwakke link met het centrale onderwerp. Het gaat over golven, in al hun vormen. De auteur gaat van muziek naar röntgenfoto's, en behandelt daarbij ook de hersenen en communicatie.

De thema's die in de laatste drie hoofdstukken aan bod komen, zijn zelden populair gemaakt. Gérard Berry is daar aanwezig in zijn onderzoeksgebied en legt de drie manieren van rekenen uit, die hij indeelt op basis van de manier waarop we over tijd nadenken. Ten eerste worden de berekeningen uitgevoerd door middel van opeenvolgende bewerkingen, de een na de ander, zoals bij het ontstaan ​​van de Turingmachine (die hij uitlegt!) en nog steeds in onze computers. In dit hoofdstuk wordt ook dieper ingegaan op het begrip computationele complexiteit en op ‘moeilijke’ problemen om op te lossen.

U hebt nog 28,91% van dit artikel te lezen. De rest is gereserveerd voor abonnees.